راه رفتن بیمار سکته مغزی یکی از الویت های درمان سکته مغزی می باشد. سکته مغزی یک شوک بزرگی می باشد که فرد را به طور کامل درگیر خود می کند و تمام جنبه های فیزیکی و روانی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. با رخ دادن سکته مغزی و آسیبی که بر یک سمت مغز وارد می شود باعث پدیدار شدن علائم ناتوانی در سمت دیگر بدن می شود. این علائم شامل: سستی و بی حرکتی اندام ها، اختلالات حسی در سمت مبتلا، فلاسید شدن وفلج شدن اندام پس از سکته مغزی و عدم تون عضلانی، اسپاسم عضلات بعد از سکته مغزی، در صورت عدم درمان خشکی شدید مفاصل و دفورمیتی اندام‌ها می باشد.

در عده ای از افراد بعد از سکته مغزی، اختلالات شناختی و رفتاری رخ می دهد و عواطف و احساسات افراد را درگیر می کند.

در بعضی افراد، اختلالات گفتاری و مشکلات بلع پدیدار می شود و صحبت کردن و غذا خوردن افراد را مختل می کند.

شدت و نوع بروز علائم و عوارض سکته مغزی در افراد مختلف متفاوت می‌باشد و بستگی به شدت سکته مغزی، اینکه کدام نواحی از مغز آسیب دیده است و فاکتورهای مهم دیگر بستگی دارد، همچنین ممکن است یکسری از افراد، تمام این علائم را دارا باشند.

نکته‌ی بسیار مهمی که وجود دارد این است که سریعا باید افراد سکته‌ مغزی تحت درمان های دارویی سکته مغزی و توانبخشی باشند و زیر نظر متخصصان درمان خود را پیگری کنند، در غير اين صورت این علائم باقی مانده و بر شدن آن افزوده می شود.

سکته مغزی خفیف چیست ؟ آیا سکته مغزی خفیف نیاز به درمان دارد؟

در بعضی مواقع، در افراد سکته مغزی خفیف و یا به اصطلاح سکته مغزی گذرا(TIA) رخ می دهد، افراد در اصطلاح عامیانه اینگونه می گویند که فرد سکته مغزی را رد کرده است. علائم سکته مغزی خفیف بعد از گذشت چند روز برطرف می شود و فرد به زندگی عادی برمی‌گردد ‌. بعد از وقوع سکته مغزی خفیف پزشک یکسری دارو ها تجویز می کند و ممکن است توانبخشی نیز انجام بشود، به هر حال علائم سکته مغزی خفیف برطرف می شود.

نکته ی مهم درباره بروز سکته مغزی خفیف یا گذرا

وقوع سکته مغزی خفیف یک زنگ هشدار برای وقوع سکته مغزی شدید تر در آینده می باشد و اکثر افرادی که سکته مغزی خفیف داشته اند در آینده سکته مغزی شديدتر را تجربه می کنند. افراد بعد از وقوع سکته مغزی خفیف سریعا باید دلایل سکته مغزی خود را ریشه یابی کنند و در اسرع وقت به درمان آن مشکل بپردازد و اگر بیماری زمینه ای دارند که باعث سکته مغزی خفیف شده است را کنترل کنند، به عنوان مثال افرادی که غلظت خون دارند و یا مشکلات قلبی دارند که باعث سکته مغزی شده است، سریعا زیر نظر یک پزشک، به کنترل بیماری خود اقدام کنند تا از وقوع سکته مغزی در آینده جلوگیری کنند.

در صورت عدم درمان سکته مغزی چه اتفاقی رخ می‌دهد.

در روزهای اول بعد از سکته مغزی، اندام‌ ها شل و بدون حرکت هستند، همچنین تنه ی افراد ضعیف می شود و نشستن را برای بیماران سکته مغزی سخت تر می کند. به مرور زمان و عدم درمان سکته مغزی، اندام ها دچار اسپاسم شدید می شود و گرفتگی عضلانی شدیدی در عضلات ایجاد می شود و حرکت دادن دست برای بیماران غیر ممکن می شود‌. بعد از سکته مغزی کنترل سر و گردن نیز به سختی انجام می شود. در صورت عدم درمان اندام‌ها و مفاصل دچار خشکی میشوند و شکل بدفورمی به خود می گیرند و به اصطلاح دفورمیته می شوند.

فرد به مرور زمان ویلچر نشین می شود و یا مدام روی تخت خود می خواد و جابجایی بیمار سکته مغزی برای افراد خانواده سخت تر می شود. با بیشتر شدن مشکلات و عدم حرکت فرد، کم کم مشکلات روانی و افسردگی بعد از سکته مغزی به سراغ فرد می آیند و باعث آزردگی فرد و خانواده وی می شود.

اگر فرد مشکلات گفتاری و بلع دارد و تحت درمان نمی باشد این مشکلات در بیمار می ماند.

نکته ی مهمی که وجود دارد این است که بسیاری از مشکلات بعد از سکته مغزی قابل حل است و به اصطلاح سکته مغزی درمان می شود. برای این منظور فرد باید درمان خود را پیگیری کند و از درمان سکته مغزی ناامید نباشد.

مراحل‌ بهبودی و راه رفتن بیمار سکته مغزی

بعد از سکته مغزی اگر فرد تحت درمان توانبخشی سکته مغزی باشد، کم کم تون عضلانی برمی‌گردد، به مرور نشستن مستقل ایجاد می شود، توانایی نگه داشتن سر و گردن و کنترل آن بهبود پیدا می کند، با انجام حرکات کششی سکته مغزی و موبیلیزیش مفاصل توسط فیزیوتراپیست و کاردرمانگر اسپاسم و گرفتگی عضلانی برطرف می شود، به مرور دامنه حرکتی اندام ها افزایش پیدا می کند و با انجام تمرینات توانبخشی سکته مغزی توانایی حرکت اندام ها ميسر می شود.

بیمار سکته مغزی ای که توانایی حرکت دادن اندام ها و نشستن مستقل را دارد و می تواند سر و گردن خود را کنترل کند، در آیند می تواند مستقل راه برود. البته داشتن تمرکز و عدم وجود مشکلات شناختی و درکی در این امر موثر است، چون راه رفتن نیاز به تمرکز و رفتار های درکی حرکتی می باشد.

مراحل ایستادن و راه رفتن بیمار سکته مغزی

قدم اول برای راه رفتن بیمار سکته مغزی، توانایی نشستن مستقل و توانایی ایستادن با کمک می باشد، اگر فرد بتواند با کمک بایستد و تنه و پاهای خود را در یک راستا و صاف نگه دارد بقیه مراحل راه رفتن به خوبی پیش میرود.

در مرحله ی بعدی راه رفتن، بیمار باید قدرت کافی برای بلند کردن پای مبتلای خود را داشته‌ باشد، پای مبتلا بتواند پای سالم را در راه رفتن یاری کند.

در روزهای اول راه رفتن باید با کمک درمانگر و یا همراهان بیمار انجام شود و از زمین خوردن افراد جلوگیری شود‌. به مرور که بیمار توانست با کمک راه برود ، نحوه صحیح راه رفتن و الگوی صحیح راه رفتن توسط فیزیوتراپیست و کاردرمانگر آموزش داده می شود. متاسفانه بسیاری از بیماران سکته مغزی با الگوی نامناسبی راه می روند و راه رفتن غير اصولی باعث خستگی سریع، افتادن فرد و آسیب به پاها و مچ می شود و تعادل‌ بیمار بسیار کمتر می شود.

راهکار جلوگیری از افتادن و زمین خوردن بیمار سکته مغزی چیست؟

بسیاری از مبتلایان به سکته مغزی در روزهای اول پس از سکته مغزی مدام زمین خوردن ها را دارند. زمین خوردن در پاره‌ای از موارد می تواند بسیار خطرناک باشد و سلامت بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد. بسیاری از بیماران سکته مغزی بعد از افتادن و زمین خوردن دچار ترس شدیدی از راه رفتن می شوند و این موضوع باعث عدم راه رفتن افراد می شود.

برای جلوگیری از افتادن افراد، در روزهای اولیه بعد از سکته مغزی باید با کمک اطرافیان راه برود و زیر نظر متخصص توانبخشی تمرینات تعادلی را انجام دهند. هر چقدر تعادل بیمار سکته مغزی بیشتر شود زمین خوردن‌ ها کاهش پیدا می‌کند.

در وحله ی بعدی، راه رفتن درست با الگوی مناسب توسط درمانگر به بیمار آموزش داده می شود تا بیمار بتواند به طور صحیح و با ریتم مناسب راه برود و بتواند در وضعیت های مختلف تعادل خود را حفظ کند.

با انجام تمرینات سکته مغزی راه رفتن توسط متخصص توانبخشی سکته مغزی، ترس بیمار کاهش می یابد و بیمار با اعتماد به نفس و تسلط کامل راه رفتن را انجام می دهد.

مهم ترین تمرینات راه رفتن بیمار سکته مغزی چیست؟

راه رفتن به عوامل زیادی بستگی دارد و درمانگر بسته به اینکه بیمار در چه سطحی است تمرینات متنوعی را تجویز می کند.

مهم ترین تمرینات شامل: تمرینات تقویت تنه برای ایستادن بهتر، تمرینات تعادلی، تمرینات تقویت پاها، تمرینات افزایش توجه و تمرکز، تمرینات کاهش ترس، تمرینات آموزش صحیح استفاده از عصا و واکر، تمرینات گیت و الگوی صحیح راه رفتن و … می باشد.

تمام این موارد توسط فیزیوتراپیست و کاردرمانگر انجام می شود و باعث پیشرفت بیمار سکته مغزی در راه رفتن می شود.

کلینیک توانبخشی سکته مغزی نشاط در زمینه توانبخشی و درمان سکته مغزی در سطح تهران فعالیت می کند، متخصصان مجموعه ما با تجربه فراوانی که در درمان و توانبخشی سکته مغزی دارند راه رفتن بیماران سکته مغزی را تسهیل می کنند و شرایطی را فراهم می کنند تا بیمار بتواند به طور مستقل راه برود و به چرخه‌ی زندگی مستقل برگردد.

کلینیک جامع توانبخشی سکته مغزی نشاط، با ارائه خدمات توانبخشی سکته مغزی در منزل، در تمام نقاط تهران فعالیت می کند و خدمات توانبخشی شامل: فیزیوتراپی سکته مغزی، کاردرمانی سکته مغزی و گفتاردرمانی سکته مغزی را در منزل به بیماران سکته مغزی ارائه می‌دهد.