پیشگیری از سکته مغزی

تغییر شیوه ی زندگی مانند کاهش مصرف نمک و چربی در رژیم غذایی، افزایش مصرف سبزیجات و میوه ها ی تازه، افزایش فعالیت جسمانی و کاهش مصرف دخانیات باعث می‌شود که بروز سکته مغزی(stroke) به شدت کاهش پیدا کند.

برای افرادی که خطر بالای ابتلا به سکته مغزی دارند، علاوه‌ بر تغییر شیوه ی زندگی، می بایست از داروهای مناسب نیز استفاده کنند.

پس از سکته، تغییر شیوه زندگی، دارو و احتمالا جراحی، برای کاهش احتمال ابتلا به سکته مجدد و دیگر بیماری های عروقی ضروری است.

نکته ی مهم در پیشگیری از سکته مغزی این است که ما بدانیم چه چیزی باعث بروز بسیاری از سکته مغزی ها می شده و چگونه از بروز آن ها جلوگیری کنیم. از نظر پزشکی، پیشگیری معمولا به دو حیطه اولیه و ثانویه تقسیم بندی می شود. تفاوت این دو حیطه دارای اهمیت زیادی است، زیرا پیشگیری اولیه به معنای تلاش برای جلوگیری از ابتلای افرادی است که قبلا دچار سکته مغزی نشده اند، در حالی که پیشگیری ثانویه به معنی جلوگیری از بروز سکته مغزی برای بار دوم یا عوارض سکته مغزی در فردی که قبلا به سکته مغزی مبتلا بوده است، می باشد.

دلیل اینکه پیشگیری مغزی را به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرده اند این است که، میزان خطر ابتلا به سکته در این دو موقعیت بسیار با هم تفاوت دارند. در واقع خطر ابتلا به سکته مغزی در افرادی که قبلا سکته مغزی را تجربه کرده‌اند، ده برابر بیشتر از افرادی است که هرگز به سکته مبتلا نشده‌ اند.

پیشگیری از سکته مغزی

آگاهی از  دلایل سکته مغزی، پیروی از توصیه‌های پزشک و اتخاذ یک سبک زندگی سالم، بهترین اقداماتی است که می‌توانیم برای جلوگیری از سکته مغزی انجام دهیم. اگر سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) داشته‌ایم، این اقدامات می‌تواند به جلوگیری از سکته مجدد کمک کند. مراقبت‌های بعدی که در بیمارستان و پس از آن دریافت می‌کنیم نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند.

بسیاری از راهکارهای پیشگیری از سکته مغزی همان راهکارهای پیشگیری از بیماری‌های قلبی است. به طور کلی، توصیه‌های سبک زندگی سالم شامل موارد زیر است:

• کنترل پرفشاری خون: این کار، یکی از مهمترین کارهایی است که می‌توانیم برای کاهش خطر سکته مغزی انجام دهیم. اگر سکته مغزی کرده‌ایم، کاهش فشار خون می‌تواند به جلوگیری از حمله ایسکمیک گذرا یا سکته مجدد کمک کند. تغییر سبک زندگی سالم و داروها اغلب برای درمان پرفشاری خون استفاده می‌شوند.
• کاهش میزان کلسترول و چربی اشباع‎‌شده در رژیم غذایی ما: مصرف کمتر کلسترول و چربی، به‌ویژه چربی‌های اشباع و چربی‌های ترانس، ممکن است تجمع چربی در عروق ما را کاهش دهد. اگر فقط با تغییر در رژیم غذایی نتوانیم کلسترول خود را کنترل کنیم، پزشک ممکن است دارویی برای کاهش کلسترول ما تجویز کند.
• ترک مصرف دخانیات: سیگار کشیدن خطر سکته مغزی را برای افراد سیگاری و افراد غیرسیگاری که در معرض دود سیگار هستند، افزایش می‌دهد. ترک مصرف دخانیات خطر سکته مغزی را کاهش می دهد.
• مدیریت دیابت: رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن می‌تواند به ما کمک کند تا قند خون خود را در یک حد سالم نگه داریم. اگر به نظر نمی‌رسد عوامل سبک زندگی برای کنترل دیابت کافی باشد، پزشک ممکن است داروی دیابت را برای ما تجویز کند.
• حفظ وزن سالم: اضافه وزن در سایر عوامل خطر سکته مغزی، مانند پرفشاری خون، بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نقش دارد.
• رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات: یک رژیم غذایی حاوی پنج وعده یا بیشتر از میوه‌ها یا سبزیجات روزانه می‌تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد. رژیم مدیترانه‌ای که بر روغن زیتون، میوه، آجیل، سبزیجات و غلات کامل تأکید دارد، ممکن است مفید باشد.
• ورزش منظم: ورزش‌های هوازی از بسیاری جهات خطر سکته را کاهش می‌دهند. ورزش می‌تواند فشار خون ما را کاهش دهد، سطح کلسترول خوب بدن را بیشتر کند و سلامت کلی عروق خونی و قلب را بهبود بخشد. همچنین، به ما در کاهش وزن، کنترل دیابت و کاهش استرس کمک می‌کند. به تدریج زمان ورزش خود را تا حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط -مانند پیاده‌روی، آهسته دویدن، شنا یا دوچرخه سوار – در بیشتر روزهای هفته افزایش دهیم.
• درمان آپنه انسدادی خواب (OSA): آپنه انسدادی خواب، یک اختلال خواب است که باعث می‌شود تنفسمان برای مدت کوتاهی در طول خواب متوقف شود. در صورتی که علائم را داشته باشیم، پزشک ممکن است توصیه کند یک مطالعه خواب بر روی ما انجام شود. درمان OSA شامل دستگاهی است که از طریق یک ماسک فشار مثبت، راه هوایی ایجاد می‌کند تا راه هوایی ما را هنگام خواب باز نگه دارد.
• پرهیز از نوشیدن الکل
• پرهیز از مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و آمفتامین

داروهای موثر در درمان سکته مغزی

اگر سکته مغزی ایسکمیک یا TIA داشته ایم، پزشک ممکن است مجددا داروهایی را برای کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی توصیه کند. این داروها شامل موارد زیر است:

• داروهای ضد پلاکت: پلاکت‌ها سلول‌هایی در خون ما هستند که لخته ایجاد می‌کنند. داروهای ضد پلاکت، مانع چسبندگی و لخته شدن این سلول‌ها می‌شود. متداول‌ترین داروی ضد پلاکت «آسپرین» است. همچنین، ممکن است پزشک ترکیبی از دوز پایین آسپرین و داروی ضد پلاکت دی پیریدامول را برای کاهش خطر لخته شدن خون در نظر بگیرد.
• بعد از TIA یا سکته مغزی جزئی، ممکن است پزشک برای مدت زمان طولانی آسپرین و داروی ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس) به ما بدهد تا خطر سکته مجدد را کاهش دهد. اگر نمی‌توانیم آسپرین مصرف کنیم، پزشک ممکن است کلوپیدوگرل را به تنهایی تجویز کند.
• داروهای ضد انعقاد خون: این داروها لخته شدن خون را کاهش می‌دهند. هپارین یک داروی ضدانعقاد سریع‌الاثر است و ممکن است برای مدت کوتاهی در بیمارستان استفاده شود.
• وارفارین ضدانعقادی است که سرعت اثر کمتری دارد و ممکن است در طولانی مدت استفاده شود. وارفارین یک داروی قدرتمند رقیق‌کننده خون است، بنابراین باید دقیقاً طبق دستورالعمل آن را مصرف کرده و عوارض جانبی آن را کنترل کنیم. همچنین، برای کنترل اثرات وارفارین لازم است آزمایش خون منظم داشته باشیم.
• در حال حاضر داروهای رقیق‌کننده خون (داروهای ضدانعقاد خون) جدیدتری برای جلوگیری از سکته مغزی در افرادی که خطر سکته مغزی در آنها بالا است، در دسترس قرار دارند. این داروها کوتاه‌اثرتر از وارفارین هستند و معمولاً به آزمایش خون منظم یا کنترل توسط پزشک نیاز ندارند. این داروها همچنین با خطر کمتر عوارض خونریزی همراه هستند.

کلمات مرتبط :

کاردرمانی سکته مغزی – گفتاردرمانی سکته مغزی – فیزیوتراپی سکته مغزی – توانبخشی سکته مغزی–کلینیک توانبخشی سکته مغزی نشاط