مشکلات تعادلی در سکته مغزی به دلیل مشکلات حرکتی و عملکردی پیش می آید و ناهماهنگی حرکتی بعد از سکته مغزی، نیز بر آن تاثیر گذار می باشد. راه رفتن و کنترل تعادل شاید در نگاه اول ساده به نظر بیاید و کمتر کسی به آن دقت کند ولی راه رفتن و تعادل یک عملکرد پیچیده و پیشرفته می باشد و نیاز به فعالیت مغز و سالم بودن اندام های بدن می باشد. همه ی انسان ها برای اینکه فعالیت های روزمره خود را انجام دهند نیاز به جابجایی و راه رفتن دارند و حفظ تعادل حین راه رفتن نیز بسیار مهم می باشد. همانطور که در مقاله ی سکته مخچه ای بیان کردیم، مخچه مسئول هماهنگی حرکتی و تعادل بدن می باشد. علاوه بر مخچه ، سالم بودن اندام های بدن و قدرت کافی اندام های بدن برای حفظ تعادل بسیار مهم می باشد. به عنوان مثال، فردی که سفتی مچ پا دارد، در حین راه رفتن تعادل کافی را ندارد و به درستی راه نمی رود یا افرادی که ضعف عضلات تنه را دارند و نمی توانند تنه را ثابت نگه دارند در حین راه رفتن دچار مشکلات تعادلی می شوند.

سکته مغزی باعث اختلال عملکردی در بدن می شود و بسیاری از افراد سکته مغزی در روزهای اولیه نمی توانند راه بروند و افرادی که راه رفتن را به دست آورده اند توانایی حفظ تعادل در حین راه رفتن بیمار سکته مغزی  وجود ندارد. این عدم تعادل در راه رفتن دلایلی دارد که در ادامه این مقاله به آن می پردازیم.

دلایل مشکلات تعادلی در سکته مغزی

بعد از سکته مغزی اندام ها دچار ضعف عملکردی می شوند، اندام شل و ضعیف می شوند فلج شدن اندام پس از سکته مغزی رخ می دهد و فرد توانایی حرکت اندام ها را از دست می دهد. فرد توانایی بلند کردن و خم و راست کردن پای خود را ندارند و پا در دامنه طبیعی خود حرکت نمی کند. بسیاری از بیماران بعد از سکته مغزی توانایی نشستن را ندارند و به سختی در حالت نشسته تعادل خود را حفظ می کند، و دلیل ناتوانی در نشستن ضعيف شدن عضلات تنه بعد از سکته مغزی می باشد. برای اینکه فرد بتواند راه برود و تعادل خود را حفظ کند نیاز به ثبات تنه دارد و اینکه پاهای وی نیز به اندازه ای قدرت داشته باشند که بتوانند وزن او را تحمل کنند.

بعد از سکته مغزی اندام ها دچار ضعف و سستی می شوند و این امر موجب کاهش تعادل در افراد سکته مغزی می شود.

در اثر سکته مغزی مغز آسیب می بیند و سیگنال های حرکتی درست صادر نمی کند و باعث ناهماهنگی حرکتی و در نتیجه عدم تعادل حین راه رفتن می شود.

بسیاری از افراد پس از سکته مغزی دچار مشکلات تمرکزی می شوند و نمی توانند به درستی بر راه رفتن خود تمرکز کند و همین امر باعث به وجود آمدن مشکلات تعادلی در سکته مغزی می شود.

افرادی که به تازگی راه رفتن را به دست آورده‌اند، ترس بسیار زیادی از افتادن دارند و اکثرشان ترس از ارتفاع دارند، همین ترس باعث ناهماهنگی حرکتی و در نتیجه عدم تعادل حین راه رفتن می شود.

در اثر سکته مغزی اندام ها دچار اسپاسم و گرفتگی می شوند و پاها در دامنه آزاد و کامل حرکت نمی کنند، همین امر موجب می شود فرد نتواند پاهای خود را به طور کامل حرکت دهد و باعث بروز مشکلات تعادلی در راه رفتن می شود.

متاسفانه بسیاری از افرادی که بعد از سکته مغزی راه رفتن را به دست می آورند، به طور صحیح راه نمی روند و الگوی حرکتی نامناسبی دارند، به همين دليل نمی توانند تعادل خود را حفظ کنند.

کوتاهی آشیل و سفتی مچ پا باعث الگوی راه رفتن نادرست می شود، در حین راه رفتن نیاز به حرکت مچ پا می باشد و اگر مچ پا حرکت نکند فرد نمی تواند در الگوی صحیح راه برود و حفظ تعادل به مشکل برمی‌خورد.

بی حرکتی مداوم بیماران سکته مغزی و اجتناب از راه رفتن و عدم فعالیت بیمار باعث می شود راه رفتن آنها به بهبودی کامل نرسد و اگر راه رفتن تقویت نشود مشکلات تعادلی ظاهر می شوند.

متاسفانه اکثر بیماران سکته مغزی در راه رفتن عجله دارند و سریع راه می روند تا به مقصد برسند، همین امر موجب عدم تمرکز و عدم هماهنگی حرکتی می شود و تعادل در حین راه رفتن کاهش پیدا می‌کند.

محیط شلوغ و به هم ریخته موجب می شود بیماران سکته مغزی دچار ترس شوند و نتوانند در راه رفتن تمرکز کنند و به راحتی تعادل آنها دچار مشکل شود، به همین دلیل به خانواده ها توصیه می کنیم تا محيط را برای این افراد مناسب سازی کنند.

درمان مشکلات تعادلی

تعادل حین راه رفتن امری ضروری می باشد و اگر تعادل نباشد راه رفتن غیر ممکن می شود. نکته ی بسیار مهمی که وجود دارد این است که مشکلات تعادلی در سکته مغزی قابل درمان است و با توانبخشی سکته مغزی مشکلات تعادلی برطرف می شود. درمان مشکلات تعادلی نیازمند این است که بیمار سکته مغزی توسط فیزیوتراپیست و کاردرمانگر ارزیابی شود، بعد از اینکه فیزیوتراپیست و کاردرمانگر مهارت‌های راه رفتن و تعادل بیمار سکته مغزی را ارزیابی کردند، با توجه به اینکه چه چیزی باعث عدم تعادل در فرد شده است ، شروع به برطرف کردن آن مشکل می کنند و بسته به نیازهای بیمار سکته مغزی، برنامه تمرینات توانبخشی سکته مغزی را می چینند.

راه رفتن و تعادل نیاز به تمرین و توانبخشی دارد. فیزیوتراپی سکته مغزی و کاردرمانی سکته مغزی کمک بسزایی در بهبود تعادل می کنند. تمرینات فیزیوتراپی سکته مغزی باعث تقویت عضلات اندام ها می شود و کمک می کند تا اندام ها در دامنه کامل حرکت کند، فیزیوتراپی باعث ایجاد حرکت در اندام های بی حرکت می شود.

تمرینات کاردرمانی سکته مغزی باعث بازآموزی حرکتی می شود و کاردرمانگر الگوی صحیح راه رفتن و حفظ تعادل را به بیمار آموزش می دهد.

تمرینات توانبخشی سکته مغزی کمک بسزایی در افزایش تعادل در سکته مغزی ایفا می کنند، چند نمونه از تمرینات کمک کننده به افزایش تعادل را در زیر بیان می کنیم.

تمرینات راه رفتن در یک خط صاف باعث افزایش تمرکز در راه رفتن می شود و هر چقدر فرد بیشتر تمرکز در راه رفتن داشته باشد تعادل وی نیز بهبود پیدا می کند.

تمرین گذر از موانع به هماهنگی حرکتی و افزایش تعادل کمک می کند.

برطرف شدن اسپاسم عضلانی توسط کاردرمانی باعث می شود که پا در دامنه کامل و آزادانه حرکت کند و باعث بهبود تعادل حرکتی شود.

افزایش قدرت پاها و ثبات پاها توسط فیزیوتراپی ، باعث حفظ تعادل در حین راه رفتن می شود.

آموزش الگوی صحیح راه رفتن توسط متخصص توانبخشی باعث می شود فرد به طرز صحیح راه برود و در راه رفتن مهارت‌ داشته باشد و به آسانی تعادل وی برهم نریزد.

ایستادن روی تخت تعادل و حفظ تعادل در حالت ایستاده باعث افزایش تعادل در سکته مغزی می شود.

ایستادن روی یک پا برای چند ثانیه و وزن اندازی روی پای مبتلا باعث ثبات پا و افزایش تعادل می شود.

ایستادن روی سطح شیب دار و حفظ تعادل در این موقعیت.

تمرینات بسیاری برای درمان تعادل در سکته مغزی وجود دارد و این تمرینات توسط فیزیوتراپی در منزل و کاردرمانی در منزل برنامه ریزی می شود تا تعادل فرد بهبود یابد. استمرار تمرینات تعادلی توسط بیماران سکته مغزی بسیار مهم می باشد، تعادل با راه رفتن زیاد و انجام تمرینات توانبخشی قابل درمان است و مهم است که فرد روزانه و مرتب تمرینات تعادلی را انجام دهد. متخصصین توانبخشی در مجموعه توانبخشی سکته مغزی نشاط به صورت تخصصی در درمان مشکلات راه رفتن و مشکلات تعادلی فعالیت دارند و پلن های درمانی مناسب جهت درمان مشکلات تعادلی در سکته مغزی را اجرایی می کنند، بعد از ارزیابی کامل بیمار سکته مغزی ،تمرینات سکته مغزی مناسب برای وی را طرح ریزی و اجرا می کنند و باعث بازگشت حرکت‌ و تعادل در سکته مغزی می شوند.