نحوه تشخیص سکته مغزی در وحله ی اول به کمک علائم سکته مغزی می باشد در مرحله دوم توسط پزشک و با تفسیر تصاویر پزشکی تشخیص قطعی داده می شود.گام اساسی در مسیر درمان و کنترل علائم و عوارض سکته مغزی تشخیص به موقع آن است، با تشخیص به موقع سکته مغزی از آسیب بیشتر به مغز در اثر سکته مغزی می توان جلوگیری کرد. فرض کنیم در یک فردی سکته مغزی ایسکمیک یا همان سکته از نوع لخته خونی اتفاق افتاده است، در صورت عدم تشخیص به موقع و عدم خونرسانی به مغز، وسعت بیشتری از سلول های مغزی دچار آسیب و مرگ می شوند ولی اگر در ساعت های اوليه تشخیص داده شود که سکته مغزی اتفاق افتاده است، با تزریق داروهای های خاص لخته خونی باز می شود و خونرسانی به مغز ادامه پیدا می کند و از آسیب بیشتر جلوگیری می شود.
تشخیص به موقع سکته مغزی در کاهش آسیب به مغز و کاهش عوارض سکته مغزی بسیار موثر است. حتی همراهان فرد در ساعت های اولیه باید رخ دادن سکته مغزی را تشخیص دهند و سریعا با اورژانس تماس بگیرند تا ادامه روند درمان در بیمارستان طی شود و رسیدن به موقع باعث شروع سریع مداخلات درمانی و کاهش عوارض سکته مغزی می باشد.
متاسفانه بسیاری از افراد از وقوع سکته مغزی آگاه نیستند و این امر موجب آسیب بیشتر می شود، سکته مغزی می بایست در ساعت های اول تشخیص داده شود، با گذشت زمان شدت سکته مغزی بیشتر می شود و زمان در درمان سکته مغزی بسیار مهم می باشد از این رو همه ی افراد باید از علائم اوليه سکته مغزی آگاه باشند و اگر کسی از اطرافیان این علائم را از خود بروز دادند وی را سریعا به مراکز درمانی برسانند. در ادامه مطلب به راهکارهای تشخیص سکته مغزی می پردازیم.
چگونه متوجه بشویم که سکته مغزی رخ داده است؟
نحوه تشخیص سکته مغزی : اگر به طور ناگهان مشاهده کردید که در فردی علائم تست FAST رخ داده است تعلل نکنید و سریعا با اورژانس تماس بگیرید، این تست برای تشخیص زود هنگام سکته مغزی می باشد تا سریعا فرد به مراکز درمانی انتقال داده شود، تشخیص قطعی در بیمارستان توسط پزشک انجام می شود.
اجزای تست FAST شامل موارد زیر است:
- به چهره و صورت فرد دقت کنید، اگر مشاهده کردید که به طور ناگهانی یک سمت صورت فرد کج و یا آویزان شده و لب های یک سمت به پایین افتاده است می تواند از علائم سکته مغزی باشد.
- اگر به طور ناگهانی دست های یک سمت بدن دچار بی حرکتی شد می تواند نشانه ی سکته مغزی باشد، در این مواقع از افراد بخواهید که دست خود را بلند کنند و اگر در انجام دادن این کار ناتوان بودند احتمال وقوع سکته مغزی وجود دارد و سریعا با اورژانس تماس گرفته شود.
- اگر به طور ناگهانی صحبت کردن شخص مختل شد و شخص نتواند صحبت کند و یا به صورت نامفهوم یا غیر واضح صحبت کرد باید به اتفاق افتادن سکته مغزی فکر کنیم و نگذاریم زمان بگذرد و شخص را به مراکز درمانی انتقال دهیم.
- زمان در سکته مغزی بسیار مهم می باشد، نباید در ابتدای سکته مغزی زمان را از دست بدهیم با گذشت زمان شدت عوارض سکته مغزی افزیش پیدا می کند. هر چقدر سکته مغزی ديرتر تشخیص داده شود و درمان های اورژانسی سکته مغزی ديرتر انجام شود عوارض جدی تری بر جای می گذارد.
این تست ها برای تشخیص زودهنگام سکته مغزی می باشد و احتمال وقوع سکته مغزی با مثبت بودن این تست ها بالا می باشد و در صورت مثبت بودن این تست ها افراد تعلل نکنند و سریعا با اورژانس تماس بگیرند.
تشخیص قطعی سکته مغزی
نحوه تشخیص قطعی سکته مغزی : برای اینکه به طور قطعی تشخیص داده شود که سکته مغزی رخ داده است می بایست از عکس های سی تی اسکن و ام آر آی استفاده شود. پزشک بعد اینکه احتمال سکته مغزی را پیش بینی کرد برای اینکه به طور یقین بداند سکته مغزی رخ داده است فرد را برای اسکن مغزی و عکس های مغزی می فرستد، به کمک این آزمایش های تشخیص قطعی سکته مغزی داده می شود و مهمتر از آن تشخیص داده می شود که سکته مغزی از نوع ایسکمیک یا لخته خونی بوده و یا سکته مغزی از نوع هموراژیک یا خونریزی مغزی بوده است.
تشخیص اینکه سکته مغزی از کدام نوع است بسیار مهم است، تشخیص نوع سکته مغزی بدون گرفتن عکس ها و اسکن های مغزی ممکن نمی باشد، بعد از اینکه پزشک متوجه شد که سکته مغزی ایسکمیک و یا هموراژیک است درمان سکته مغزی مربوط به هر نوع از سکته مغزی را شروع می کند.
اگر سکته مغزی از نوع ایسکمیک یا لخته خونی باشد، پزشک داروهای ضدانعقاد خون به بیمار تزریق می کند و به کمک این داروها لخته خونی از بین می رود و خونرسانی به مغز انجام می شود و صدمات بیشتر به مغز جلوگیری می شود.
اگر سکته مغزی از نوع هموراژیک یا خونریزی مغزی باشد، به کمک کاهش فشار خون از خونریزی مغزی جلوگیری می شود و در صورت نیاز جراحی مغزی انجام می شود تا جلوی آسیب های بیشتر گرفته شود.
سکته مغزی می بایست در ساعت های اولیه تشخیص داده شود و اصولا سه ساعت اولیه بسیار مهم می باشد و درمان های پزشكی و دارویی در این سه ساعت اولیه باید انجام شود تا شدت سکته مغزی کاهش داده شود از این رو ما بر درمان سریع و به هنگام سکته مغزی تاکید می کنیم، بنابراین نباید زمان را از دست داد ، در غير اين صورت مشکلات جدی تری نمایان می شود.
بعد از داروهای درمان سکته مغزی و درمان های پزشکی در روزهای اولیه سکته مغزی، نوبت به درمان های توانبخشی سکته مغزی می رسد، درمان های توانبخشی شامل فیزیوتراپی سکته مغزی، کاردرمانی سکته مغزی و گفتاردرمانی سکته مغزی می باشد. شروع به موقع توانبخشی سکته مغزی بسیار مهم می باشد و همانطور که در مقالات قبلی بیان کردیم، زمان طلایی درمان سکته مغزی ۳ الی ۶ ماه می باشد و در این دوران سرعت پیشرفت بهبودی بالا می باشد و توانبخشی در درمان عوارض و ناتوانی های حرکتی سکته مغزی نقش حیاتی را ایفا می کند.
بعد از تشخیص سکته مغزی چکار کنیم؟
در مطالب بالا نکات کلیدی نحوه تشخیص سکته مغزی و کارهایی که می بایست انجام شود را بیان نمودیم، در اینجا به جمع بندی مطالب می پردازیم و اینکه چه کارهای مهمی باید بعد رخ دادن سکته مغزی انجام شود را بازگو می کنیم.
بعد از اینکه متوجه رخ دادن اتفاقی در فرد شدید و تست FAST را انجام دادید، یعنی مشاهده کردید که صورت دچار کج شدگی و شلی یک طرفه شده است،دست های یک سمت بدن توانایی حرکت ندارند و شل شده اند،صحبت کردن به صورت واضح و بامفهموم نیست ، به سکته مغزی شک کنید و سریعا فرد را به مراکز درمانی برسانید.
بعد از رسیدن فرد به بیمارستان، تشخیص قطعی توسط پزشک و به کمک آزمایش ها داده می شود و بعد از تشخیص سکته نوع سکته درمان های مربوطه برای کاهش عوارض سکته مغزی انجام می شود. فرد باید در سه ساعت اولیه به بیمارستان برسد و درمان ها شروع شوند تا جلوی آسیب های جدی تر گرفته شود.
بعد از اینکه درمان های پزشكی و دارویی انجام شد و شرایط بیمار تثبیت شد، سریعا می بایست درمان های توانبخشی انجام شود تا عوارض سکته مغزی مثل، ضعف اندام ها،بی حرکتی اندام ها، اسپاسم عضلات، ناهماهنگی حرکتی، عدم راه رفتن، مشکلات گفتاری و بلعیدن و.. برطرف شود.
هر چقدر درمان های توانبخشی زودتر و به موقع انجام شود اثرات درمانی آن بیشتر نمایان می شود و از این رو نباید در مورد تعللی انجام شود، مهم تر از آن ، درمان های توانبخشی باید توسط درمانگر های با تجربه در این زمینه انجام شود، متخصص توانبخشی که تجربه و دانش کافی در زمینه سکته مغزی دارد در درمان عوارض و اختلالات حرکتی نقش مهمی را ایفا می کند.